Rokitnik zwyczajny znalazł zastosowanie w kuchni dzięki swoim wyjątkowym właściwościom zdrowotnym. Cechuje go przede wszystkim wysoka zawartość witaminy C - obok dzikiej róży ma jej najwięcej spośród wszystkich owoców. Rosjanie nazywają go „Złotem Syberii” ze względu na zawartość ponad 190 bioaktywnych substancji, które pozytywnie wpływają na zdrowie. Wśród nich znajdują się antyoksydanty, flawonoidy, aminokwasy, a także nienasycone kwasy tłuszczowe, mikroelementy (m.in. potas, żelazo, fosfor, mangan, bor, wapń i krzem) oraz witaminy (A, C, D, E, K, P oraz te z grupy B) i prowitaminy. W związku z tym, owoce rokitnika z pewnością przydadzą się w okresie jesienno-zimowych zachorowań.
W celach leczniczych i pielęgnacyjnych wykorzystuje się owoce rokitnika, liście, a także olej z pulpy owoców lub nasion rokitnika.
Jak wygląda?
Rokitnik to dość wysoki i kolczasty krzew tworzący rozległe gąszcze, przez które trudno się przedrzeć. Wiosną zakwita drobnymi, żółtymi kwiatkami, przytulonymi do gałązek. Gdy wypuści liście, są one długie, wąskie i lancetowate, z wierzchu oliwkowozielone, a pod spodem srebrzyste, przez co rokitnik przypomina srebrzystą palmę. Jednak najbardziej efektownie wygląda wtedy, gdy na gałęziach pojawią się złociste lub pomarańczowe grona owoców, które utrzymują się na roślinie przez całą zimę, aż do wiosny.
Owoce rokitnika są kwaśne, o charakterystycznym lekko ananasowym aromacie (stąd rokitnik określany jest również mianem rosyjskiego ananasa). Zbiera się je od sierpnia do października. Wówczas znajdują zastosowanie w kuchni - nadają się na przetwory, m.in. soki, dżemy, konfitury, marmolady, galaretki.
Właściwości zdrowotne rokitnika:
· Ze względu na wysoką zawartość kwasu askorbinowego, rokitnik jest zalecany we wszystkich dolegliwościach spowodowanych niedoborem witaminy C, takich jak, m.in. brak apetytu, skłonność do występowania siniaków, rozpulchnione i krwawiące dziąsła, trudności w gojeniu się ran, bóle mięśni i stawów. Rokitnik można również stosować profilaktycznie w okresie jesienno-zimowych zachorowań, by wzmocnić odporność.
Ważne! Witamina C zawarta w owocach rokitnika jest bardzo trwała, gdyż prawie nie rozkłada się w procesie przetwarzania (np. na przetwory) i przechowywania. Jest to spowodowane brakiem enzymu rozkładającego kwas askorbinowy (askorbinazy) w rokitniku.
· Rokitnik wspomaga układ sercowo-naczyniowy, dzięki zawartości witaminy E oraz steroli roślinnych, które obniżają poziom "złego" cholesterolu LDL, doprowadzającego do zmian miażdżycowych, a dalej do schorzeń, takich jak, m.in. choroba wieńcowa (niedokrwienna serca), udar mózgu i zawał serca. Ponadto kwas askorbinowy obniża ciśnienie krwi. Takie same właściwości wykazuje potas, którego również nie brakuje w tych jesiennych owocach. W związku z tym rokitnik jest polecany osobom zmagającym się z nadciśnieniem tętniczym, a także w profilaktyce tej choroby.
· Zalecane jest stosowanie oleju rokitnikowego przy zgadze, a także w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy (obecnie w wielu rosyjskich szpitalach stosuje się olej rokitnikowy wspomagająco podczas leczenia wrzodów). Przyczynia się on do znacznego zmniejszenia dolegliwości bólowych oraz wspomaga gojenie się wrzodów. Przy tego typu schorzeniu olej rokitnikowy zaleca się stosować 3 razy dziennie, po 1/2 łyżeczki (do 10 ml dziennie!) 30 minut przed posiłkiem. Jednak przed jego użyciem należy skonsultować się z lekarzem.
WAŻNE! Przeciwwskazaniem do stosowania oleju rokitnikowego są stany zapalne trzustki i wątroby oraz ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego i kamica żółciowa.
· Owoce i napary z liści rokitnika, ze względu na zawartość beta-karotenu i flawonoidów, są stosowane w stanach zapalnych, m.in. układu pokarmowego, śluzówki i dziąseł, a także w przypadku reumatoidalnego zapalenia stawów (gośćca). Substancje aktywne zawarte w rokitniku łagodzą dolegliwości reumatyczne, takie jak ból, sztywnienie i ograniczenie ruchomości stawów.
· W medycynie naturalnej olej z rokitnika stosuje się, by przeciwdziałać negatywnym skutkom działania promieni rentgenowskich i toksycznemu oddziaływaniu lekarstw. Wszystko dzięki zawartym w nim kwasom organicznym. Warto wiedzieć, że olej rokitnikowy podawano rosyjskim astronautom jako ochronę przed promieniowaniem.
· Napary z liści i olej z rokitnika (w formie okładów) stosuje się w licznych schorzeniach skóry, by przyśpieszyć proces gojenia, m.in. w oparzeniach, odmrożeniach, odleżynach, uszkodzeniach skóry przez promienie słoneczne i rentgenowskie, w przypadku trudno gojących się ranach i grzybicach. Co ciekawe, w niektórych krajach rokitnika używa się przy uszkodzeniach skóry po promieniowaniu nuklearnym, czyli przy poparzeniach na skutek wybuchów jądrowych.
Rokitnik znalazł także zastosowanie w kosmetyce, gdzie jest dodawany m.in. do płukanek koloryzujących do włosów i samoopalaczy (poprawia i wyrównuje koloryt skóry, nadając jej złocisty odcień dzięki zawartości beta-karotenu), szamponów i odżywek do włosów, ponieważ, dzięki wysokiemu stężeniu polifenoli, witamin i minerałów, regeneruje ich strukturę, a tym samym wpływa na elastyczność i połysk kosmyków. Poza tym kosmetyki do włosów z dodatkiem oleju z rokitnika wykorzystuje się pomocniczo w leczeniu łupieżu i przy wypadaniu włosów (gdyż olej stymuluje wzrost włosów). Rokitnik jest również dodawany do kremów, m.in. tych przeznaczonych do pielęgnacji skóry suchej, starzejącej się. Poza tym jest wykorzystywany do produkcji preparatów do opalania się (pełni rolę naturalnego blokera promieni UVA i UVB).
Polecamy:
